Zabytki

Sakralne

Do najcenniejszych zabytków z terenu gminy Zawidz należy zaliczyć świątynie parafialne.

Kościół parafialny w Jeżewie (I poł. XVI w.)

Jest najstarszym zabytkiem zachowanym do dziś na terenie gminy Zawidz. Jest to kolejna świątynia (wcześniejsze zapewne drewniane) parafii pod wezwaniem św. Bartłomieja. Datowana na koniec XV wieku. Budowla późnogotycka – zbarokizowana (1790 roku), zbudowana na planie wydłużonego ośmiokąta. Jej wzniesienie sfinansowali dwaj bracia – Jan i Dominiki Jeżewscy. Kościół zbudowany z cegły, świątynia została otynkowana. Na dachu znajduję się ceramiczna dachówka.

Kościół parafialny w Słupi ( II poł. XIX w.)

Świątynia powstała na miejscu kilku poprzednich drewnianych kościołów parafii pod wezwaniem św. Jakuba Większego. Wcześniejsza XVIII wieczna świątynia posiadała dwie wieży, ta powstała w 1876 roku posiada jedną czworoboczną. Jest to druga po jeżewskiej zabytkowa murowana świątynia.  W ostatnim czasie świątynia została otynkowana. Kościół został zbudowany na planie prostokąta.

Kościół parafialny w Zawidzu (II poł. XIX w.)

Kolejny drewniany kościół parafii pod wezwaniem św. Marcina wybudowany w 1887 na planie prostokąta z dwiema nawami bocznymi. Świątynia służyła do celów sakralnych do 1987 roku, kiedy to otwarto nowy murowany kościół, do którego przeniesiono barokowe ołtarze. Ważne są także pozostałe fragment ceglastego ogrodzenia z neogotycką bramą. Wokół kościoła znajduje się Droga Krzyżowa z monumentalnymi rzeźbami, którą stworzyli miejscowi rzeźbiarze. Jest ona ewenementem na Mazowszu.

Dzwonnica przy kościele parafialnym w Zawidzu (II poł. XIX w.)

Zbudowana na planie kwadratu razem z drewnianą świątynią w 1887 roku. Posiada murowaną masywną podmurówkę, na której oparto drewniane ściany Posiada cztery okna. Konstrukcję wieńczy mały spadzisty dach, którego zwieńczeniem jest oryginalna cebulasta kopuła. Jest ze względu na swoja nie typową cebulastą kopułę stanowi wyjątkowy zabytek dla drewnianego dziedzictwa Mazowsza, dając naukowcom kilka teorii co do jej powstania, na który zapewne rzutował okres powstania.

Dwory

Park dworski w Skoczkowie (I poł. XIX w.)

Dwór zbudowany zapewne pod koniec XIX wieku wraz z parkiem dworskim. W okresie PRL szkoła zbiorcza. Obecnie własnośc prywatna.

Park dworski w Zgagowie – spichlerz murowany (II poł. XIX w.)

Pozostałością po dużym folwarku i dworze jest już tylko spichlerz murowany w Zgagowie. Wybudowany tak jak dwór w XIX wieku. Obecnie własność prywatna.

Zespół parkowo – pałacowy w Majkach Małych (II poł. XIX w.)

Dwór zbudowany przez rodzinę Zakrzewskich w II połowie XIX wieku stanowi część kompleksu parkowo- pałacowego w skład którego wchodziły stawy oraz wiele starych drzew. W PRL przekształcony na budynki PGR. Obecnie własność prywatna.

Zespół parkowo – pałacowy w Koseminie (II poł. XIX w.)

Dwór zbudowany w końcówce XIX wieku nie dostrawł do dnia dziejszego. Do dworu prowadzi aleja starych drzew. W okresie PRL należał do PGR. Obecnie własność prywatna.

Wiatraki

Po wielkich folwarkach ziemskich na terenie gminy Zawidz pozostały jedynie dwa wiatraki typu koźlak (najbardziej rozpowszechnione na Mazowszu). W okresie XIX wieku w miejscowościach, które dziś zalicza się do gminy Zawidz było ich ponad dwadzieścia – w samym Zawidzu stały dwa. Dziś możemy podziwiac w całej gminie tylko dwa.

Wiatrak koźlarz w Koseminie(XIX w.)

Zbudowany w XIX wieku, w latach 70-tych przekształcony na młyn elektryczny.

Wiatrak koźlarz w Gutowie

Zbudowany w XIX wieku przez rodzinę Załuszkiewiczów. Przebudowany na młyn elektryczny w połowie XX wieku.