Drukuj

Parafie 

Jednym z najstarszych podziałów administracyjnych Polski jest podział kościelny. Z nie wielkimi zmianami w wyniku wyludnienia miejscowości zmieniały się jego granice od wieków - niezależne od polskiej państwowości stabilne, naruszane tylko w wypadku powstawania nowych parafii. Na terenie obecnej gminy Zawidz istnieje pięć parafii rzymskokatolickich. Trzy główne, mający swoje granice w obrębie gminy – Zawidz, Jeżewo, Słupia oraz parafia Drobin i Koziebrody, do których przynależą pojedyncze miejscowości gminy. Parafie gminy Zawidz wchodzą w skład jednej z najstarszych diecezji w Polsce – diecezji płockiej i stanowią część dwóch dekanatów - sierpeckiego (Zawidz, Jeżewo) oraz bielskiego (Słupia).

 

Parafia Zawidz

Erygowana jeszcze w XIV wieku w wyniku podziału parafii jeżewskiej. Składały się na to względy praktyczne – mieszkańcy Kosemina podróżując do świątyni w Jeżewie byli napadani przez grasujące po pobliskich lasach szajki rabusiów. Chcąc temu zapobiec biskup płocki wydzielił nową parafie umiejscawiając ją w Zawidzu. O parafii dowiadujemy się z dokumentów dość późno bo w 1391 roku wzmiankowany jest pierwszy pleban – Mikołaj.  Natomiast pierwsza świątynia drewniana w dokumentach ujawnia się dopiero w 1599 roku. Początkowo kościół miał dwóch patronów św. Marcin  i Annę, których ołtarze znajdowały się w świątyni. Za fundatorów pierwszej świątyni uznaje się Jeżewskich. Kolejna świątynia powstała w 1605 roku za sprawą Macieja Zawidzkiego – plebana, ale i zapewne ona jak i poprzednia uległy spaleniu. Następny kościół także drewniany ufundował J. Żórawski właściciel Zawidza i tą budowle po wielu renowacjach, naprawach w XIX i połowie XX wieku możemy podziwiać do dnia dzisiejszego. Urokiem starego zawidzkiego kościółka zainteresowała się polska reżyserka Iga Cembrzyńska, która w nim umieściła akcję jednej ze scen swojego filmu pt. „Boża Podszewka”, który powstał w 2001 r..
W 1987 roku oddano do celów sakralnych nowy kościół. Projektantem był prof. Modliński (który zaprojektował między innymi „Spodek” w Katowicach). Pomimo przeciwwskazań badawczych co do lokalizacji nowej świątyni (zły grunt dla tak dużej budowli), podczas prac grunt okazał się, ku zdziwieniu konstruktora nie potwierdzać wyników badań - o niewłaściwym podłożu. Konsekracji tej świątyni dokonał 29 czerwca 1987 r. bp Zygmunt Kamiński.

 

Miejscowości parafii Zawidz:

Grabowo, Jaworowo Kłódź, Jaworowo Kolonia, Jaworowo Lipa, Kosemin, Osiek, Zawidz Kościelny, Zawidz Mały, Żabowo.

 

 

Parafia Jeżewo

 

Ze względu na swoich fundatorów (zasłużoną dla Mazowsza rodzinę rycerską )Jeżewskich była jedna z pierwszych i bardziej uposażonych parafii dekanatu sierpeckiego. Jest najstarszą parafią z terenu Gminy Zawidz. Gniazdo rodowe Jeżewskich (należało z przerwami do nich do połowy XIX wieku) po raz pierwszy wymieniane jest w źródłach dość późno bo w 1379 roku. Kościół parafialny powstał prawdopodobnie już w XIII wieku. Początkowo była tu świątynia drewniana, pod wezwaniem św. Marcina i Anny. Uposażenie tej parafii zawsze należało do rodziny Jeżewskich, wynikało to także z funkcji jaką sprawowali jej członkowie w hierarchii kościelnej. Plebanami jeżewskimi byli przeważnie przedstawiciele rodu z Jeżewa. Parafia jeżewska była tak duża że w XIV wieku nastąpił jej podział i część miejscowości przyłączono do nowo powstałych parafii Zawidz i Koziebrody.

Dopiero pod koniec XV wieku wzniesiono trwałą świątynie - prawdopodobnie inicjatorami murowanego kościoła byli Dominik i Jan Jeżewscy – konnicy płoccy, tutejsi proboszczowie. W 1598 roku murowana świątynia pod wezwaniem św. Bartłomieja posiadała drewniany sufit, w ołtarzu głównym mieściła się rzeźba Matki Bożej w otoczeniu innych świętych. Ołtarze boczne posiadały figury przedstawiające św. Andrzeja i Mikołaja zapewne współczesnych patronom kościoła. Na środku świątyni znajdował się ołtarz. W 1740 roku nastąpiła przebudowa kościoła – został zmieniony na trójnawowy.

 

Miejscowości parafii Jeżewo:

Grąbiec, Grzędowo, Jeżewo, Kęsice, Krajewice Duże, Krajewice Małe, Makomazy, Mańkowo, Młotkowo, Narkiewiczyzna, Piaski, Poświętne, Rekowo, Schabajewo, Skoczkowo, Stropkowo, Sulencice, Szumanie Bakalary, Szumanie Gośliny, Szumanie Piory, Szumanie Pustoły, Wiechciejewo, Wola Grąbiecka, Wróblewo, Zalesie, Zgagowo, Żytowo.

 

 

Parafia Słupia

 

Wieś Słupia od 21 kwietnia 1254 r. była własnością biskupów płockich. W 1443 r. bp Paweł Giżycki nadał ją archidiakonom płockim. Kościół był pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny, Jakuba, Wawrzyńca i wszystkich świętych. Parafię erygował 19 maja 1379 r. bp Dobiesław. Pierwsza świątynia była zapewne drewniana.

W 1598 r. wzniesiono kościół drewniany z murowaną kaplicą, świątynia miała 3 ołtarze i murowaną kaplicę. Następny wybudowano w 1747 r. kosztem Antoniego Sebastiana Dembowskiego, późniejszego biskupa kujawskiego. Pod koniec XVIII w. świątynia znajdowała się już w złym stanie (szczególnie ściana boczna). Obecnie istniejącą świątynię, murowaną wzniesiono ok. 1876 r.. Konsekrował ją w 1884 r. bp Henryk Kossowski. Odnowienie kościoła przeprowadzono w 1988 r. Podczas okupacji Niemieccy faszyści aresztowali 7 III 1941 roku księdza Czesława Rogalskiego, który zginął w obozie koncentracyjnym w Działdowie.  Do końca wojny świątynia była zamknięta, a po wojnie władze  PRL – owskie utrudniały jego otwarcie. 

 

Miejscowości należące do parafii Słupia:

Chorzewo, Gołocin, Gołocinek, Gutowo Górki, Gutowo Stradzyno, Kosmaczewo, Kowalewo, Majki Duże, Majki Małe, Mańkowo, Mogielnica, Orłowo, Ostrowy, Petrykozy, Słupia, Świerkocin.